Sağlıklı Bir Hayat İçin Sızma Zeytinyağı

Prof. Dr. Zafer Ayvaz

Zeytinyağı, sağlıklı tekli doymamış yağlar ve antioksidanlar bakımından yüksek olduğundan sağlığımız için yararlıdır. Aynı zamanda anti-inflamatuar (iltihap giderici) özelliklere sahiptir.Katı yağların sağlık üzerindeki etkileri tartışmalı olmakla birlikte uzmanlar, zeytinyağının- özellikle sızma zeytinyağının – sağlığımız için faydalı olduğu konusunda hemfikirdirler.

İşte zeytinyağının bilimsel araştırmalarla desteklenen 11 faydası

1.Tekli Doymamış Yağlar Açısından Zengindir

Zeytinyağı, zeytin ağacının meyvesi olan zeytinlerden elde edilen doğal bir yağdır. Diğer sıvı yağların aksine hiçbir işlem görmeden tüketilebilir. Zeytinyağının yaklaşık %14’ü doymuş yağ, %11’i ise omega-6 ve omega-3 yağ asitleri gibi çoklu doymamış yağlardır (1). Ancak zeytinyağındaki baskın yağ asidi, toplam yağ içeriğinin %73’ünü oluşturan oleik asit adı verilen tekli doymamış bir yağdır. Çalışmalar, oleik asidin iltihaplanmayı azalttığını ve hatta kanserle bağlantılı genler üzerinde yararlı etkileri olabileceğini göstermektedir (2, 3, 4, 5). Tekli doymamış yağlar ayrıca yüksek ısıya karşı oldukça dirençlidir ve bu da sızma zeytinyağını yemek pişirmek için sağlıklı bir seçim olduğunu gösterir. 

2. Yüksek Miktarda Antioksidan İçerir

Sızma zeytinyağı oldukça besleyicidir. Yararlı yağ asitlerinin yanı sıra, az miktarda E ve K vitamini içerir. Ayrıca güçlü antioksidanlarla doludur. Bu antioksidanlar biyolojik olarak aktiftir ve kronik hastalık riskini azaltabilir (6, 7). Ayrıca iltihaplanma ile savaşırlar ve kan kolesterolü oksidasyondan korumaya yardımcı olurlar. Bunlar kalp hastalığı riskini azaltabilecek iki önemli faydadır (8, 9).

3. Güçlü Anti-inflamatuar Özellikleri Vardır

Kronik inflamasyonun kanser, kalp hastalığı, metabolik sendrom, tip 2 diyabet, Alzheimer, artrit ve hatta obezite gibi hastalıkların önde gelen itici gücü olduğu düşünülmektedir. Sızma zeytinyağı iltihaplanmayı azaltarak bu hastalıkların oluşumunu engeller. Ana anti-inflamatuar etkilere antioksidanlar aracılık eder. Zeytinyağında anti-enflamatuar ilaç olan ibuprofen’e benzer şekilde çalışan gösterilen i oleocanthal bulunmaktadır (10). Bilim insanları 3-4 yemek kaşığı (50 ml) sızma zeytinyağındaki oleocanthal’ın yetişkin ibuprofen dozunun %10’u kadar benzer bir etkiye sahip olduğunu tespit ettiler (11). Araştırmalar ayrıca zeytinyağındaki ana yağ asidi olan oleik asidin C-reaktif protein (CRP) gibi önemli inflamatuar belirteçlerin seviyelerini azaltabileceğini göstermektedir (2, 3). Diğer bir çalışma zeytinyağı antioksidanlarının iltihaplanmaya neden olan bazı genleri ve proteinleri engelleyebileceğini göstermiştir (12).

4. Felçleri Önlemeye Yardımcı Olabilir

İnme, bir kan pıhtılaşması veya kanama nedeniyle beyne giden kan akışının bozulmasından kaynaklanır. Gelişmiş ülkelerde inme, kalp hastalığının hemen ardından ikinci en yaygın ölüm nedenidir (13). Zeytinyağı ve inme riski arasındaki ilişki kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. 841.000 kişi üzerinde yapılan çalışmaların geniş bir incelemesi, zeytinyağının felç ve kalp hastalığı riskini azaltan tek tekli doymamış yağ kaynağı olduğunu ortaya koydu (14). 140.000 katılımcıyla yapılan başka bir incelemede, zeytinyağı tüketenlerin felç geçirme riski, tüketmeyenlere göre çok daha düşüktü (15).

5. Kalp Hastalıklarına Karşı Koruyucudur

Kalp hastalığı, dünyadaki en yaygın ölüm nedenidir (16). Yapılan gözlemsel çalışmalar, kalp hastalığının Akdeniz ülkelerinde daha az yaygın olduğunu gösterdi. Bu da kalp hastalığı riskini önemli ölçüde azalttığı gösterilen Akdeniz diyeti hakkında kapsamlı araştırmalara yol açtı (17, 18). Sızma zeytinyağı, bu diyetin temel bileşenlerinden biridir ve çeşitli şekillerde kalp hastalığına karşı korur (19). İltihaplanmayı azaltır, LDL kolesterolü oksidasyondan korur, kan damarlarının iç yüzeyini iyileştirir ve aşırı kan pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olabilir (20, 21, 22, 23, 24, 25). Zeytinyağının ilginç bir şekilde, kalp hastalığı ve erken ölüm için en güçlü risk faktörlerinden biri olan kan basıncını düşürdüğü de gösterilmiştir. Araştırmalar zeytinyağının, tansiyon ilacı ihtiyacını %48 azalttığını göstermiştir (26, 27, 28). Düzinelerce araştırma, sızma zeytinyağının kalbimiz için güçlü faydaları olduğunu gösteriyor. Kişide kalp hastalığı, ailesinde kalp hastalığı öyküsü veya başka bir önemli risk faktörü varsa, diyetine bol miktarda sızma zeytinyağı ekleyebilir.

6. Kilo Artışına ve Obeziteye Neden Olmaz

Aşırı miktarda yağ tüketimi kilo alımına neden olur. Bununla birlikte, çok sayıda çalışma, zeytinyağı açısından zengin Akdeniz diyetinin vücut ağırlığı üzerinde olumlu etkiler yaptığını göstermiştir (29, 30, 31). 7.000’den fazla İspanyol üniversite öğrencisi üzerinde yapılan 30 aylık bir çalışmada, çok fazla zeytinyağı tüketmenin kilo artışı ile bağlantılı olmadığı görüldü (32). Ek olarak, 187 katılımcıyla yapılan üç yıllık bir çalışma, zeytinyağı açısından zengin bir diyetin kandaki antioksidan seviyelerinin yanı sıra kilo kaybıyla bağlantılı olduğunu buldu (33).

7. Alzheimer Hastalığı ile Savaşabilir

Alzheimer hastalığı, dünyadaki en yaygın nörodejeneratif durumdur. En önemli özelliklerinden biri, beyin hücrelerin içinde beta-amiloid plaklarının birikmesidir. Farelerde yapılan bir çalışma, zeytinyağındaki bir maddenin bu plakları gidermeye yardımcı olabileceğini gösterdi (34). Ek olarak, insanlar üzerinde yapılan bir araştırma, zeytinyağı açısından zengin bir Akdeniz diyetinin beyin işlevine fayda sağladığını gösterdi (35). Zeytinyağının Alzheimer üzerindeki etkisi konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu unutulmamalıdır.

8. Tip 2 Diyabet Riskini Azaltabilir

Zeytinyağının tip 2 diyabete karşı oldukça koruyucu olduğu görülmektedir. Birkaç çalışma, zeytinyağını kan şekeri ve insülin duyarlılığı üzerindeki yararlı etkilerle ilişkilendirmiştir (36, 37). Yakın zamanda 418 sağlıklı insanda yapılan randomize bir klinik çalışma, zeytinyağının koruyucu etkilerini doğruladı (38). Bu çalışmada, zeytinyağı açısından zengin bir Akdeniz diyetinin, tip 2 diyabet riskini %40’ın üzerinde azalttığı bulunmuştur.

9. Zeytinyağındaki Antioksidanlar Kanser Önleyici Özelliğe Sahiptir

Kanser, dünyadaki en yaygın ölüm nedenlerinden biridir. Akdeniz ülkelerindeki insanların bazı kanser riskleri daha düşüktür ve birçok araştırmacı bunun zeytinyağından dolayı olabileceğine inanmaktadır (39). Zeytinyağındaki antioksidanlar, kanserin önde gelen itici gücü olduğuna inanılan serbest radikallerin neden olduğu oksidatif hasarı azaltabilir (40, 41).

Birçok test tüpü çalışması, zeytinyağındaki bileşiklerin kanser hücreleriyle savaşabileceğini göstermektedir (42, 43). Zeytinyağının kanser riskinizi azaltıp azaltmadığını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

10. Romatoid Artrit Tedavisine Yardımcı Olabilir

Romatoid artrit, deforme olmuş ve ağrılı eklemlerle karakterize otoimmün bir hastalıktır. Kesin nedeni tam olarak anlaşılmasa da, bağışıklık sisteminin normal hücrelere saldırmasıyla ilişkilendirilir. Zeytinyağı takviyelerinin, romatoid artritli bireylerde inflamatuar belirteçleri iyileştirdiği ve oksidatif stresi azalttığı görülmektedir (44, 45). Zeytinyağı, bir anti-inflamatuar omega-3 yağ asitleri kaynağı olan balık yağı ile birleştirildiğinde özellikle faydalı görünmektedir. Bir çalışmada, zeytinyağı ve balık yağının, romatoid artritli kişilerde el kavrama gücünü, eklem ağrısını ve sabah sertliğini önemli ölçüde iyileştirdiği gösterilmiştir (46).

11. Antibakteriyel Özelliğe Sahiptir

Zeytinyağı, zararlı bakterileri engelleyebilen veya öldürebilen birçok madde içerir (47). Bu bakterilerden biri, midede yaşayan ve mide ülserlerine ve mide kanserine neden olabilen Helicobacter pylori’dir. Test tüpü çalışmaları, sızma zeytinyağının bu bakterinin üçü antibiyotiklere dirençli sekiz türüyle savaştığını göstermiştir (48). İnsanlar üzerinde yapılan bir araştırma, günde 30 gram sızma zeytinyağının insanların %10-40’ında Helicobacter pylori enfeksiyonunu iki hafta gibi kısa bir sürede ortadan kaldırabileceğini göstermiştir (49).

Doğru türde zeytinyağı satın almak son derece önemlidir. Sızma zeytinyağında, zeytinlerden elde edilen bazı antioksidanlar ve biyoaktif bileşikler bulunur. Bu nedenle rafine zeytinyağından daha sağlıklı kabul edilir. Buna rağmen, etiketinde “sızma” yazan birçok yağ diğer rafine yağlarla seyreltildiği için zeytinyağı piyasasında çok fazla dolandırıcılık var. Bu nedenle, gerçek sızma zeytinyağı aldığınızdan emin olmak için etiketleri dikkatlice inceleyin. İçerik listelerini okumak ve kalite sertifikası olup olmadığını kontrol etmek her zaman iyi bir fikirdir. 

Sonuç olarak, kaliteli sızma zeytinyağı inanılmaz derecede sağlıklıdır. Güçlü antioksidanları sayesinde kalbinize, beyninize, eklemlerinize ve daha birçok organa fayda sağlar. Aslında, dünyamızdaki en sağlıklı yağ, Kur’an-ı Kerim’in Nur Suresinin 35. ayetinde mübarek bir ağaç olarak zikredilen ve Tin suresinde üzerine yemin edilen zeytinden elde edilen sızma zeytinyağıdır. 

Not. Bu yazının hazırlanmasında healthline.com sitesinde yayınlanan “11 Proven Benefits of Olive Oil” başlıklı makaleden yararlanılmıştır.

Kaynaklar: 

  1. https://nutritiondata.self.com/facts/fats-and-oils/509/2
  2. Basu, A., Devaraj, S., & Jialal, I. (2006). Dietary factors that promote or retard inflammation. Arteriosclerosis, thrombosis, and vascular biology26(5), 995–1001. 
  3. Yoneyama, S., Miura, K., Sasaki, S., Yoshita, K., Morikawa, Y., Ishizaki, M., Kido, T., Naruse, Y., & Nakagawa, H. (2007). Dietary intake of fatty acids and serum C-reactive protein in Japanese. Journal of epidemiology17(3), 86–92. 
  4. Menendez, J. A., & Lupu, R. (2006). Mediterranean dietary traditions for the molecular treatment of human cancer: anti-oncogenic actions of the main olive oil’s monounsaturated fatty acid oleic acid (18:1n-9). Current pharmaceutical biotechnology7(6), 495–502. 
  5. Menendez, J. A., Vellon, L., Colomer, R., & Lupu, R. (2005). Oleic acid, the main monounsaturated fatty acid of olive oil, suppresses Her-2/neu (erbB-2) expression and synergistically enhances the growth inhibitory effects of trastuzumab (Herceptin) in breast cancer cells with Her-2/neu oncogene amplification. Annals of oncology : official journal of the European Society for Medical Oncology16(3), 359–371. 
  6. Tripoli, E., Giammanco, M., Tabacchi, G., Di Majo, D., Giammanco, S., & La Guardia, M. (2005). The phenolic compounds of olive oil: structure, biological activity and beneficial effects on human health. Nutrition research reviews18(1), 98–112. 
  7.  Tuck, K. L., & Hayball, P. J. (2002). Major phenolic compounds in olive oil: metabolism and health effects. The Journal of nutritional biochemistry13(11), 636–644. 
  8. Beauchamp, G. K., Keast, R. S., Morel, D., Lin, J., Pika, J., Han, Q., Lee, C. H., Smith, A. B., & Breslin, P. A. (2005). Phytochemistry: ibuprofen-like activity in extra-virgin olive oil. Nature437(7055), 45–46. 
  9. Coni, E., Di Benedetto, R., Di Pasquale, M., Masella, R., Modesti, D., Mattei, R., & Carlini, E. A. (2000). Protective effect of oleuropein, an olive oil biophenol, on low density lipoprotein oxidizability in rabbits. Lipids35(1), 45–54. 
  10. Lucas, L., Russell, A., & Keast, R. (2011). Molecular mechanisms of inflammation. Anti-inflammatory benefits of virgin olive oil and the phenolic compound oleocanthal. Current pharmaceutical design17(8), 754–768. 
  11. Beauchamp, G. K., Keast, R. S., Morel, D., Lin, J., Pika, J., Han, Q., Lee, C. H., Smith, A. B., & Breslin, P. A. (2005). Phytochemistry: ibuprofen-like activity in extra-virgin olive oil. Nature437(7055), 45–46. 
  12. Konstantinidou, V., Covas, M. I., Muñoz-Aguayo, D., Khymenets, O., de la Torre, R., Saez, G., Tormos, M.delC., Toledo, E., Marti, A., Ruiz-Gutiérrez, V., Ruiz Mendez, M. V., & Fito, M. (2010). In vivo nutrigenomic effects of virgin olive oil polyphenols within the frame of the Mediterranean diet: a randomized controlled trial. FASEB journal : official publication of the Federation of American Societies for Experimental Biology24(7), 2546–2557. 
  13. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death
  14. Schwingshackl, L., & Hoffmann, G. (2014). Monounsaturated fatty acids, olive oil and health status: a systematic review and meta-analysis of cohort studies. Lipids in health and disease13, 154. 
  15. Martínez-González, M. A., Dominguez, L. J., & Delgado-Rodríguez, M. (2014). Olive oil consumption and risk of CHD and/or stroke: a meta-analysis of case-control, cohort and intervention studies. The British journal of nutrition112(2), 248–259. 
  16. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death
  17. Estruch, R., Ros, E., Salas-Salvadó, J., Covas, M. I., Corella, D., Arós, F., Gómez-Gracia, E., Ruiz-Gutiérrez, V., Fiol, M., Lapetra, J., Lamuela-Raventos, R. M., Serra-Majem, L., Pintó, X., Basora, J., Muñoz, M. A., Sorlí, J. V., Martínez, J. A., Martínez-González, M. A., & PREDIMED Study Investigators (2013). Primary prevention of cardiovascular disease with a Mediterranean diet. The New England journal of medicine368(14), 1279–1290. 
  18. Rees, K., Hartley, L., Flowers, N., Clarke, A., Hooper, L., Thorogood, M., & Stranges, S. (2013). ‘Mediterranean’ dietary pattern for the primary prevention of cardiovascular disease. The Cochrane database of systematic reviews, (8), CD009825. 
  19. María-Isabel Covas, Olive oil and the cardiovascular system, Pharmacological Research, Volume 55, Issue 3, 2007, Pages 175-186, ISSN 1043-6618, 
  20. Patrick, L., & Uzick, M. (2001). Cardiovascular disease: C-reactive protein and the inflammatory disease paradigm: HMG-CoA reductase inhibitors, alpha-tocopherol, red yeast rice, and olive oil polyphenols. A review of the literature. Alternative medicine review : a journal of clinical therapeutic6(3), 248–271.
  21. Aviram, M., & Eias, K. (1993). Dietary olive oil reduces low-density lipoprotein uptake by macrophages and decreases the susceptibility of the lipoprotein to undergo lipid peroxidation. Annals of nutrition & metabolism37(2), 75–84. 
  22. Ruano, J., Lopez-Miranda, J., Fuentes, F., Moreno, J. A., Bellido, C., Perez-Martinez, P., Lozano, A., Gómez, P., Jiménez, Y., & Pérez Jiménez, F. (2005). Phenolic content of virgin olive oil improves ischemic reactive hyperemia in hypercholesterolemic patients. Journal of the American College of Cardiology46(10), 1864–1868. 
  23. Moreno-Luna, R., Muñoz-Hernandez, R., Miranda, M. L., Costa, A. F., Jimenez-Jimenez, L., Vallejo-Vaz, A. J., Muriana, F. J., Villar, J., & Stiefel, P. (2012). Olive oil polyphenols decrease blood pressure and improve endothelial function in young women with mild hypertension. American journal of hypertension25(12), 1299–1304. 
  24. Smith, R. D., Kelly, C. N., Fielding, B. A., Hauton, D., Silva, K. D., Nydahl, M. C., Miller, G. J., & Williams, C. M. (2003). Long-term monounsaturated fatty acid diets reduce platelet aggregation in healthy young subjects. The British journal of nutrition90(3), 597–606. 
  25. Brzosko, S., De Curtis, A., Murzilli, S., de Gaetano, G., Donati, M. B., & Iacoviello, L. (2002). Effect of extra virgin olive oil on experimental thrombosis and primary hemostasis in rats. Nutrition, metabolism, and cardiovascular diseases : NMCD12(6), 337–342.
  26. Psaltopoulou, T., Naska, A., Orfanos, P., Trichopoulos, D., Mountokalakis, T., & Trichopoulou, A. (2004). Olive oil, the Mediterranean diet, and arterial blood pressure: the Greek European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC) study. The American journal of clinical nutrition80(4), 1012–1018. 
  27. Perona, J. S., Cañizares, J., Montero, E., Sánchez-Domínguez, J. M., Catalá, A., & Ruiz-Gutiérrez, V. (2004). Virgin olive oil reduces blood pressure in hypertensive elderly subjects. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland)23(5), 1113–1121. 
  28. Ferrara, L. A., Raimondi, A. S., d’Episcopo, L., Guida, L., Dello Russo, A., & Marotta, T. (2000). Olive oil and reduced need for antihypertensive medications. Archives of internal medicine160(6), 837–842. 
  29. Mendez, M. A., Popkin, B. M., Jakszyn, P., Berenguer, A., Tormo, M. J., Sanchéz, M. J., Quirós, J. R., Pera, G., Navarro, C., Martinez, C., Larrañaga, N., Dorronsoro, M., Chirlaque, M. D., Barricarte, A., Ardanaz, E., Amiano, P., Agudo, A., & González, C. A. (2006). Adherence to a Mediterranean diet is associated with reduced 3-year incidence of obesity. The Journal of nutrition136(11), 2934–2938. 
  30. Sánchez-Villegas, A., Bes-Rastrollo, M., Martínez-González, M. A., & Serra-Majem, L. (2006). Adherence to a Mediterranean dietary pattern and weight gain in a follow-up study: the SUN cohort. International journal of obesity (2005)30(2), 350–358. 
  31. Schröder, H., Marrugat, J., Vila, J., Covas, M. I., & Elosua, R. (2004). Adherence to the traditional mediterranean diet is inversely associated with body mass index and obesity in a spanish population. The Journal of nutrition134(12), 3355–3361. 
  32. Bes-Rastrollo, M., Sánchez-Villegas, A., de la Fuente, C., de Irala, J., Martinez, J. A., & Martínez-González, M. A. (2006). Olive oil consumption and weight change: the SUN prospective cohort study. Lipids41(3), 249–256. 
  33. Razquin, C., Martinez, J. A., Martinez-Gonzalez, M. A., Mitjavila, M. T., Estruch, R., & Marti, A. (2009). A 3 years follow-up of a Mediterranean diet rich in virgin olive oil is associated with high plasma antioxidant capacity and reduced body weight gain. European journal of clinical nutrition63(12), 1387–1393. 
  34. Abuznait, A. H., Qosa, H., Busnena, B. A., El Sayed, K. A., & Kaddoumi, A. (2013). Olive-oil-derived oleocanthal enhances β-amyloid clearance as a potential neuroprotective mechanism against Alzheimer’s disease: in vitro and in vivo studies. ACS chemical neuroscience4(6), 973–982. 
  35. Martínez-Lapiscina, E. H., Clavero, P., Toledo, E., Estruch, R., Salas-Salvadó, J., San Julián, B., Sanchez-Tainta, A., Ros, E., Valls-Pedret, C., & Martinez-Gonzalez, M. Á. (2013). Mediterranean diet improves cognition: the PREDIMED-NAVARRA randomised trial. Journal of neurology, neurosurgery, and psychiatry84(12), 1318–1325. 
  36. Kastorini, C. M., & Panagiotakos, D. B. (2009). Dietary patterns and prevention of type 2 diabetes: from research to clinical practice; a systematic review. Current diabetes reviews5(4), 221–227. 
  37. Estruch, R., Martínez-González, M. A., Corella, D., Salas-Salvadó, J., Ruiz-Gutiérrez, V., Covas, M. I., Fiol, M., Gómez-Gracia, E., López-Sabater, M. C., Vinyoles, E., Arós, F., Conde, M., Lahoz, C., Lapetra, J., Sáez, G., Ros, E., & PREDIMED Study Investigators (2006). Effects of a Mediterranean-style diet on cardiovascular risk factors: a randomized trial. Annals of internal medicine145(1), 1–11.
  38. Salas-Salvadó, J., Bulló, M., Babio, N., Martínez-González, M. Á., Ibarrola-Jurado, N., Basora, J., Estruch, R., Covas, M. I., Corella, D., Arós, F., Ruiz-Gutiérrez, V., Ros, E., & PREDIMED Study Investigators (2011). Reduction in the incidence of type 2 diabetes with the Mediterranean diet: results of the PREDIMED-Reus nutrition intervention randomized trial. Diabetes care34(1), 14–19. 
  39. Trichopoulou, A., Lagiou, P., Kuper, H., & Trichopoulos, D. (2000). Cancer and Mediterranean dietary traditions. Cancer epidemiology, biomarkers & prevention : a publication of the American Association for Cancer Research, cosponsored by the American Society of Preventive Oncology9(9), 869–873.
  40. Owen, R. W., Haubner, R., Würtele, G., Hull, E., Spiegelhalder, B., & Bartsch, H. (2004). Olives and olive oil in cancer prevention. European journal of cancer prevention : the official journal of the European Cancer Prevention Organisation (ECP)13(4), 319–326. 
  41. Owen, R. W., Giacosa, A., Hull, W. E., Haubner, R., Spiegelhalder, B., & Bartsch, H. (2000). The antioxidant/anticancer potential of phenolic compounds isolated from olive oil. European journal of cancer (Oxford, England : 1990)36(10), 1235–1247. 
  42. Menendez, J. A., Vellon, L., Colomer, R., & Lupu, R. (2005). Oleic acid, the main monounsaturated fatty acid of olive oil, suppresses Her-2/neu (erbB-2) expression and synergistically enhances the growth inhibitory effects of trastuzumab (Herceptin) in breast cancer cells with Her-2/neu oncogene amplification. Annals of oncology : official journal of the European Society for Medical Oncology16(3), 359–371. 
  43. Solanas, M., Grau, L., Moral, R., Vela, E., Escrich, R., & Escrich, E. (2010). Dietary olive oil and corn oil differentially affect experimental breast cancer through distinct modulation of the p21Ras signaling and the proliferation-apoptosis balance. Carcinogenesis31(5), 871–879. 
  44. Kremer, J. M., Lawrence, D. A., Jubiz, W., DiGiacomo, R., Rynes, R., Bartholomew, L. E., & Sherman, M. (1990). Dietary fish oil and olive oil supplementation in patients with rheumatoid arthritis. Clinical and immunologic effects. Arthritis and rheumatism33(6), 810–820. 
  45. González Cernadas, L., Rodríguez-Romero, B., & Carballo-Costa, L. (2014). Importancia de los aspectos nutricionales en el proceso inflamatorio de pacientes con artritis reumatoide; una revisión [Importance of nutritional treatment in the inflammatory process of rheumatoid arthritis patients; a review]. Nutricion hospitalaria29(2), 237–245. 
  46. Berbert, A. A., Kondo, C. R., Almendra, C. L., Matsuo, T., & Dichi, I. (2005). Supplementation of fish oil and olive oil in patients with rheumatoid arthritis. Nutrition (Burbank, Los Angeles County, Calif.)21(2), 131–136. 
  47. Servili, M., Esposto, S., Fabiani, R., Urbani, S., Taticchi, A., Mariucci, F., Selvaggini, R., & Montedoro, G. F. (2009). Phenolic compounds in olive oil: antioxidant, health and organoleptic activities according to their chemical structure. Inflammopharmacology17(2), 76–84. 
  48. Romero, C., Medina, E., Vargas, J., Brenes, M., & De Castro, A. (2007). In vitro activity of olive oil polyphenols against Helicobacter pylori. Journal of agricultural and food chemistry55(3), 680–686. 
  49. Castro, M., Romero, C., de Castro, A., Vargas, J., Medina, E., Millán, R. and Brenes, M. (2012), Assessment of Helicobacter pylori Eradication by Virgin Olive Oil. Helicobacter, 17: 305-311.