Ceviz Yerine Kabak Olsaydı

Prof. Dr. Said Yüksel

Nasreddin Hoca bir gün köyüne dönerken yorulmuş ve dinlenmek için yol kenarındaki bir ceviz ağacının altında oturmuş. Bu esnada ağacın yanındaki kabak tarlası gözüne ilişmiş. Bir yaslandığı ceviz ağacına, bir de kabaklara bakıp kendi kendine şöyle düşünmüş: “Ey Allah’ım, hikmetinden sual olunmaz ama, incecik kabak sapında kocaman kabak var, bu koca ağaçta ise küçücük ceviz?” Böyle düşünürken uykuya dalmış. Biraz sonra ağaçtan kafasına bir ceviz düşmüş. Hoca heyecanla uyanmış ve söylenmiş: “Ya Rabbi, Sen en iyisini bilirsin. O kabak bu ağaçta olsaydı, benim halim nice olurdu?”

Çevremizde gördüğümüz her şeye öyle alışmışız ki, hepsi bize sıradan geliyor. Oysa Nasreddin Hoca misali bitkilere ve meyvelere ibret nazarıyla bakabilsek, onlardan birçok hikmet dersi çıkarabiliriz. Kilolarca ağırlığı olan kavun, karpuz yerde toprak üzerinde yetişirken; domates, biber, patlıcan, fasulye gibi sebzeler bitkilerin dallarına asılı olarak yetişiyor.  Her bitkinin ürünü olan meyvesi, dalıyla uyum içinde bir bütün oluşturuyor. Mesela fasulyeler uzun olduğundan, uzun gövdeli bir bitkide yetişiyor. Gövde kısa olsa, sulandığı zaman fasulyeler su içinde kalıp çürüyecekti. Meyveler için de benzer durum söz konusu. Her meyve ağacı, meyvelerini taşıyabilecek şekilde donatılmış.

Bunlara pek çok örnek bulabiliriz. Sözü uzatmadan şunu ifade edebiliriz ki, farkına varmadığımız, basit gördüğümüz şeyler aslında sıradan değil. Yüce Yaradan her şeyi yerli yerinde ve hikmetle yaratmış. Ayni su ve toprakla beslenen, tohumları da birbirine benzeyen bitki ve meyvelerin çeşit çeşit tatlara, şekillere ve renklere sahip oluşunu düşünüp bunlardan ibret dersi çıkarıyor ve şükredebiliyor muyuz?

İşte şu ayet bize o dersi veriyor: “Ve semadan suyu indiren O’dur. Böylece her şeyin bitkisini onunla (su ile) çıkarttık. Ve de ondan yeşillikler çıkarttık. Ondan da üst üste taneler (başaklar) ve hurma ağacının tomurcuklarından, sarkan hurma salkımları ve birbirine benzeyen ve benzemeyen üzüm bağları, zeytin ve nardan oluşan bahçeler çıkartırız. Onun meyvesine (ürününe), meyve verdiği zaman ve olgunlaştığı zaman bak! İnanan toplum için, bunlarda elbette deliller vardır.”1

Bunları fark etmek için Nasreddin Hoca misali ağaçtan başımıza mutlaka ceviz düşmesi mi gerekiyor?

 

Dipnot

1Enam Suresi, Ayet: 99