Plastik kirliliği ile mücadelede ilk küresel anlaşmanın temeli atıldı

Çevre kirliliği, oldukça ölümcül sonuçlar doğuruyor. Kaybedilen tüm hayatlar elbette bir trajedi, COVID-19 iki yılda altı milyona yakın ölüme neden oldu. Buna karşılık sadece iç ve dış hava kirliliği her yıl yedi milyon insanın ölümüne neden oluyor. Dünya COVID-19 için ayağa kalktı ancak kirlilikle mücadele için ayni çaba maalesef gösterilmiyor.

Birleşmiş Milletler Çevre Asamblesinin (UNEA-5) 28 Şubat – 2 Mart 2022 tarihlerinde Kenya’da gerçekleştirilen Beşinci oturumu, hükümetlerin COVID-19 pandemisinin ardından yeşil ve sürdürülebilir kurtarma planları aracılığıyla daha iyi bir yapı oluşturmaları için bir fırsat oluşturdu.

2015 yılı rakamlarına göre dünyada 381 milyon ton plastik üretildi. Bunun her yıl yüz binlerce tonunun okyanuslara ulaştığı tahmin ediliyor ve deniz yaşamı üzerinde olumsuz etkiler yapıyor. 

Plastik kirliliğiyle mücadele etmenin en iyi yolu, en başta onu önlemektir. Plastik kirliliğiyle mücadeleye yönelik küresel bir anlaşma, tüm tedarik zincirini kapsayarak, ürünlerdeki plastiğin azaltılmasını sağlayacaktır.

Nairobi‘deki toplantıda plastik kirliliği ile mücadele edecek ilk küresel anlaşmanın temeli atıldı ve ülkeler 1950’lerde başlayan plastik çağından bu yana üretilen 9 milyar ton plastiği doğrudan ele alan ilk anlaşmaya ilişkin kararı onaylamış oldu. Tüm tedarik zincirini ele alarak plastik kirliliği krizini sona erdirmek için yasal olarak bağlayıcı bu küresel anlaşmayı 175 ülke kabul etti. Bu amaçla Hükümetler Arası Müzakere Komitesi (INC) kuruldu. Bu komite 2024 yılına kadar plastik atıkların ortadan kaldırılması için hukuki açıdan bağlayıcı bir anlaşma hazırlayacak. Kapsamlı bir döngüsel ekonomi yaklaşımıyla, okyanuslarımıza giren plastik hacmi 2040 yılına kadar yüzde 80’in üzerinde, plastik üretimini yüzde 55 oranında azaltılabilecek. Bu yaklaşım hükümetlere 2040 yılına kadar 70 milyar ABD doları tasarruf sağlayacak. Sera gazı emisyonları da bu sayede yüzde 25 oranında azaltılabilecek.

BM Çevre Programı’nın yönetici direktörü Inger Anderson, bu anlaşmanın 2015 Paris iklim anlaşmasından bu yana “en büyük çok taraflı çevre anlaşması” olduğunu düşünüyor. Anlaşmanın 2024 yılına kadar nasıl uygulanacağı konusunda çalışmalar başlatıldı. Anlaşma, Nairobi’de UNEA başkanı Espen Barth Eide tarafından geri dönüştürülmüş plastikten yapılmış bir tokmak kullanılarak onaylandı. Anlaşmanın üç yıl içinde yürürlüğe girmesini umuluyor. Uygulamaya başlandığında nehirlerde ve denizlerde bugün gördüğümüz miktardan daha az plastik atık göreceğiz.

Kaynak

Adam Vaughan. “Countries agree to end plastic pollution in ambitious global treaty”. New Scientist. 1 Mart 2022. https://www.newscientist.com/article/2310115-countries-agree-to-end-plastic-pollution-in-ambitious-global-treaty/#ixzz7MRL1uO00