Kalsiyum Takviyelerinin Olası Tehlikeleri
Son araştırmalar, kalsiyum takviyelerinin bazı sağlık sorunlarına neden olabileceğini göstermektedir.
Kalp hastalığı riskini artırabilir
Kalsiyum takviyeleri hakkında belki de en tartışmalı öneri, kalp krizi ve inme dahil olmak üzere bazı kalp hastalığı türlerinin riskini artırabilecekleridir. 13 klinik araştırmanın 2021 yılında yapılan bir analizi, kalsiyum takviyelerinin menopoz sonrası sağlıklı kadınlarda kardiyovasküler hastalık (KVH) riskini %15 artırdığını buldu (1). 42 araştırmanın 2020 yılında yapılan bir analizi, gıdalarla alınan kalsiyumun KVH riskini artırmadığını ancak kalsiyum takviyesinin artırdığını buldu (2). Güney Kore’de 2022’de yapılan bir araştırma, büyük bir denek grubu kalsiyum takviyesi aldığında benzer KVH riskleri tespit etti (3). Kalsiyum takviyelerinin kalp sağlığı üzerindeki etkisini belirlemek için daha kesin araştırmalara ihtiyaç vardır. Bazı uzmanlar, D vitamini ile kalsiyum almanın olası riskleri etkisiz hale getirebileceğini öne sürdüler, ancak bunun da daha fazla çalışılması gerekiyor (4).
Yüksek dozda kalsiyum takviyesi prostat kanseri ile bağlantılı olabilir
Araştırmacılar, çoğu gözlemsel olan birkaç çalışmada, yüksek kalsiyum alımının prostat kanseri riskinin artmasıyla bağlantılı olabileceğini bulmuşlardır (5, 6). Bununla birlikte, 4 yıl boyunca her gün 672 erkeğe kalsiyum takviyesi veya plasebo veren daha eski bir randomize kontrollü çalışma, katılımcıların prostat kanseri riskinde artış olmadığını gösterdi. Aslında, takviye alan katılımcılarda daha az prostat kanseri vakası vardı (7). Diğer araştırmalar, süt ürünlerinin buna sebep olabileceğini öne sürüyor. 32 makalenin gözden geçirilmesi, süt ürünleri tüketmenin (kalsiyum takviyeleri değil) prostat kanseri riskinde artışla bağlantılı olduğunu bildirdi (8).
Böbrek taşı riskini artabilir
Kalsiyum takviyelerinin böbrek taşı riskini artırdığına dair bazı kanıtlar vardır. Bir araştırmada 36.000’den fazla postmenopozal kadına ya 1.000 mg kalsiyum ve 400 IU D vitamini içeren günlük bir takviye ya da bir plasebo hapı verdi. Sonuçlar, takviyeyi alanlarda böbrek taşı riskinin arttığını gösterdi (9). Ayrıca, takviye kullanıcılarının kalça kemiği yoğunluğunda genel bir artış olmasına rağmen, kalça kırığı riskinde azalma olmadı. Böbrek taşı riski, gıdalarla elde edilen kalsiyumdan daha çok takviyelerle ilişkili görünmektedir (10). Institute of Medicine’e göre gıdalarla veya takviyelerle günde 2.000 mg’dan fazla kalsiyum tüketmek de böbrek taşı riskinin artmasıyla bağlantılıdır (11). Diğer kaynaklar da, kalsiyum alımı günde 1.200-1.500 mg’ı aştığında böbrek taşı riskinin arttığını söylüyor (12).
Kandaki yüksek kalsiyum seviyeleri
Kanda çok fazla kalsiyum olması, mide ağrısı, mide bulantısı, sinirlilik ve depresyon gibi birçok olumsuz semptomla karakterize edilen hiperkalsemi adı verilen bir duruma yol açar.
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere bu birkaç şeyden kaynaklanabilir:
Dehidratasyon yaşamak
Tiroid rahatsızlığına sahip olmak
Yüksek düzeyde kalsiyum takviyesi almak
Aşırı D vitamini takviyeleri, vücudunuzu gıdalardan daha fazla kalsiyum emmeye teşvik ederek hiperkalsemiye de yol açabilir.
Kalsiyum takviyesi alırken dikkat edilmesi gerekenler
Kalsiyum takviyeleri alıyorsanız, bilmeniz gereken birkaç faktör vardır.
Ne kadar almalısınız?
Kalsiyum takviyeleri, gıdalarla ne kadar kalsiyum aldığınız ile günde ne kadar ihtiyacınız olduğu arasındaki boşluğu doldurmanıza yardımcı olabilir. Unutmayın, çoğu yetişkin için önerilen miktar günde 1.000 mg’dır ve 50 yaş üstü kadınlar ve 70 yaş üstü erkekler için günde 1.200 mg’a kadar çıkar. Bu nedenle, genellikle yiyeceklerle günde yaklaşık 500 mg alıyorsanız ve günde 1.000 mg’a ihtiyacınız varsa, o zaman günde bir 500 mg’lık takviye alabilirsiniz (12). Bununla birlikte, dozunuzu dikkatli seçin. İhtiyacınız olandan daha fazla kalsiyum almak sorunlara neden olabilir (13). Dozu bölmeniz gerekebilir. Vücudunuz bir kerede büyük miktarlardaki kalsiyumu ememez. Uzmanlar, takviyelerle bir seferde 500 mg’dan fazla kalsiyum alınmamasını önermektedir (14).
İlaç etkileşimleri
Kalsiyum takviyeleri alıyorsanız doktorunuza danışın, çünkü bu vücudunuzun antibiyotikler ve demir de dahil olmak üzere belirli ilaçları işleme biçimini etkileyebilir. Kalsiyum ayrıca emilim için demir ile rekabet eder. Demir eksikliğiniz varsa ve ayrıca kalsiyum takviyesi almanız gerekiyorsa, emilimi en üst düzeye çıkarmak için kalsiyumu yemeklerle birlikte, demir takviyelerini ise yemekten 1 saat önce veya 2 saat sonra alın (15). Bu şekilde, kalsiyumun yemekte tükettiğiniz demirin emilimini engelleme olasılığı azalır.
Fazla kalsiyumun tehlikeleri
Unutmayın, her gün yalnızca 1.000–1.200 mg kalsiyuma ihtiyacınız var. Fazlasını almanın bir faydası yok. Aslında, yaparsanız sorun yaşayabilirsiniz. Sorunlar arasında kabızlık, hiperkalsemi, yumuşak dokularda kalsiyum birikmesi ve demir ve çinko emiliminde problemler yer alır (16).
Kaynaklar:
- Myung, S. K., Kim, H. B., Lee, Y. J., Choi, Y. J., & Oh, S. W. (2021). Calcium Supplements and Risk of Cardiovascular Disease: A Meta-Analysis of Clinical Trials. Nutrients, 13(2), 368.
- Yang, C., Shi, X., Xia, H., Yang, X., Liu, H., Pan, D., & Sun, G. (2020). The Evidence and Controversy Between Dietary Calcium Intake and Calcium Supplementation and the Risk of Cardiovascular Disease: A Systematic Review and Meta-Analysis of Cohort Studies and Randomized Controlled Trials. Journal of the American College of Nutrition, 39(4), 352–370.
- Park, J. M., Lee, B., Kim, Y. S., Hong, K. W., Park, Y. C., Shin, D. H., Kim, Y., Han, K., Kim, K., Shin, J., Kim, M., & Kim, B. T. (2022). Calcium Supplementation, Risk of Cardiovascular Diseases, and Mortality: A Real-World Study of the Korean National Health Insurance Service Data. Nutrients, 14(12), 2538.
- Kim, K. J., Kim, M. S., Hong, N., Bae, J. H., Kim, K. J., Kim, N. H., Rhee, Y., Lee, J., & Kim, S. G. (2022). Cardiovascular risks associated with calcium supplementation in patients with osteoporosis: a nationwide cohort study. European heart journal. Cardiovascular pharmacotherapy, 8(6), 568–577.
- Rahmati, S., Azami, M., Delpisheh, A., Hafezi Ahmadi, M. R., & Sayehmiri, K. (2018). Total Calcium (Dietary and Supplementary) Intake and Prostate Cancer: a Systematic Review and Meta-Analysis. Asian Pacific journal of cancer prevention : APJCP, 19(6), 1449–1456.
- Capiod, T., Barry Delongchamps, N., Pigat, N., Souberbielle, J. C., & Goffin, V. (2018). Do dietary calcium and vitamin D matter in men with prostate cancer?. Nature reviews. Urology, 15(7), 453–461.
- Baron, J. A., Beach, M., Wallace, K., Grau, M. V., Sandler, R. S., Mandel, J. S., Heber, D., & Greenberg, E. R. (2005). Risk of prostate cancer in a randomized clinical trial of calcium supplementation. Cancer epidemiology, biomarkers & prevention : a publication of the American Association for Cancer Research, cosponsored by the American Society of Preventive Oncology, 14(3), 586–589.
- Aune, D., Navarro Rosenblatt, D. A., Chan, D. S., Vieira, A. R., Vieira, R., Greenwood, D. C., Vatten, L. J., & Norat, T. (2015). Dairy products, calcium, and prostate cancer risk: a systematic review and meta-analysis of cohort studies. The American journal of clinical nutrition, 101(1), 87–117.
- Jackson, R. D., LaCroix, A. Z., Gass, M., Wallace, R. B., Robbins, J., Lewis, C. E., Bassford, T., Beresford, S. A., Black, H. R., Blanchette, P., Bonds, D. E., Brunner, R. L., Brzyski, R. G., Caan, B., Cauley, J. A., Chlebowski, R. T., Cummings, S. R., Granek, I., Hays, J., Heiss, G., … Women’s Health Initiative Investigators (2006). Calcium plus vitamin D supplementation and the risk of fractures. The New England journal of medicine, 354(7), 669–683.
- Bargagli, M., Ferraro, P. M., Vittori, M., Lombardi, G., Gambaro, G., & Somani, B. (2021). Calcium and Vitamin D Supplementation and Their Association with Kidney Stone Disease: A Narrative Review. Nutrients, 13(12), 4363.
- Tolerable Upper Intake Levels: Calcium and Vitamin D https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK56058/
- Cosman, F., de Beur, S. J., LeBoff, M. S., Lewiecki, E. M., Tanner, B., Randall, S., Lindsay, R., & National Osteoporosis Foundation (2014). Clinician’s Guide to Prevention and Treatment of Osteoporosis. Osteoporosis international : a journal established as result of cooperation between the European Foundation for Osteoporosis and the National Osteoporosis Foundation of the USA, 25(10), 2359–2381.
- Li, K., Wang, X. F., Li, D. Y., Chen, Y. C., Zhao, L. J., Liu, X. G., Guo, Y. F., Shen, J., Lin, X., Deng, J., Zhou, R., & Deng, H. W. (2018). The good, the bad, and the ugly of calcium supplementation: a review of calcium intake on human health. Clinical interventions in aging, 13, 2443–2452.
- Waldman, T., Sarbaziha, R., Merz, C. N., & Shufelt, C. (2015). Calcium Supplements and Cardiovascular Disease: A Review. American journal of lifestyle medicine, 9(4), 298–307.
- All About Calcium Supplements. https://www.health.ny.gov/publications/1980/index.htm
- Calcium. https://ods.od.nih.gov/factsheets/Calcium-HealthProfessional/