Polonya’nın kalbi Kraków

Kraków  Polonya’nın en eski ve en büyük üç şehrinden biridir. Tarihî şehir, Vistül Irmağı’nın Wawel Tepesi’nin ayağında bulunur. Kent 2000 yılında Avrupa’nın kültür başkenti seçilmiştir. 2013’te UNESCO tarafından Edebiyat Şehri kabul edilmiştir.

Kraków, geleneksel olarak ülkenin bilim, kültür ve sanat merkezi olmuştur. Polonya eski krallarının oturdukları, eski başkent olması ve birçok tarihî olaya tanık olmasından dolayı Polonya’nın kalbi olarak da söz edilmektedir. Yerli ve uluslararası turizm yoluyla yılda yedi milyon turisti ağırlamaktadır. Dünyanın en eski alışveriş merkezlerinden biri olan Sukiennice (Kumaş Pazarı), bu kentte yer almaktadır. II. Dünya Savaşı sırasında Polonya’nın işgalinin ardından Nazilerin başkenti yapılan Kraków, Almanların kendileri gibi üstün ırktan saymadıkları halklara yapılan soykırımın acılarını fazlası ile yaşamış şehirlerden birisi olmuştur. Kent birçok turistik mekana ev sahipliği yapar.

Ana Meydan- Rynek Glowny

Avrupa’daki en büyük meydandır. Rynek  Belediye Kulesi 13. Yüzyılda yapılmış, asıl bina ise yıkılmıştır.

Aziz Meryem Kilisesi

Ana meydandadır. 1224 yılında ikiz kardeşler bu kilisenin iki kulesini yapmışlar. Halk küçük kardeşin yaptığı büyük kuleyi beğenmiş. Büyük kıskanıp gece onu öldürmüş. O bıçak kapalı çarşının kapısında asılıdır. 80 metrelik kulede her saat başı trompet çalar ve yarıda kesilir. Nedeni, normalde kralın geldiğini haber veren trompetçinin, bir saldırının geldiğini haber verdiği zaman okla öldürülmesidir.

Kapalı Çarşı-Sukiennice

Ana meydanın ortasındadır. İçinde hediyelik eşya satan dükkanlar vardır.

Aziz Florian kapısı

14.Yüzyılda şehir surlarını Tatarların  saldırılarından korumak için inşa edilmiş gotik kuledir. Ayni zamanda Osmanlı akınlarına karşı koymak için de kullanılmıştır. 33,5 m yüksekliğindeki kule 17. Yüzyılda eklenen metal tepelik ile bir metre daha yükselmiştir. Kulenin güney tarafına 18. Yüzyılda Aziz Florian yarı kabartma olarak bezenmiş, kuzey yüzüne ise 1882 yılında ressam Jan Matejko’nun tasarımına göre Zygmunt Langman tarafından yapılan taş oyması kartal figürü eklenmiştir.

Barbakan gözetleme kulesi

Bu kule köprüyle Aziz Florian Kapısına bağlanır. İçi iki katlı olan yuvarlak kulede konserler düzenlenir.  Orta çağ savunmasının çok güzel bir örneği olan Krakow Barbakan’ı, şehrin ana girişi olan Florian Kapısını korumak için 15. Yüzyıl sonlarında yapılmıştır. Barbakan 24,4 m çapı ve 3m kalınlığındaki duvarları ile Orta çağ askeri mühendislik harikası olarak tanımlanıyor aynı zamanda Avrupa’da ayakta kalan türünün tek örneği. Gotik tarzda inşa edilmiş olan Barbakanı çevreleyen hendek üzerindeki asma köprü ile Florian Kapısına bağlanmıştır. 500 yıllık sur günümüzde tiyatro ve konser etkinliklerinde kullanılmaktadır.

Krakow Kraliyet YoluKraliyet törenleri Aziz Florian Kilisesinde başlarmış. Krallar ve prensler, ardından yabancı elçiler ve seçkin misafirler, sonrasında taç giyme kafilesi Florian Kapısından girer, St. Florian Caddesinde yürüyerek meydandan geçer Grodzka Caddesinden (Kale Caddesi) yukarı Wawel  Kalesine gidermiş.

Jan Matejko Meydanı (plac Jana Matejki)

Barbakan’ın önünde uzanan meydanın ortasında Grunwald Anıtı (Pomnik Grunwaldzki) yer alıyor. Grunwald Polonya ve Litvanya birleşik kuvvetlerinin Töton Şövalyelerine karşı 1410 yılında yaptıkları, Orta çağ Avrupa’sında yapılan en büyük savaşlardan biri olarak kabul edilen savaştır. Anıt Polonya tarihinin dönüm noktası olarak kabul edilen savaşın 500. anma yıl dönümü olan 1910’da Polonya’nın en ünlü piyanist ve bestecilerinden biri olan, 1919’da bir yıl süre ile Polonya başbakanı ve dışişleri bakanı olarak görev yapmış Ignacy Jan Paderewski tarafından Polonya’ya armağan olarak yine Polonyalı heykeltıraş Antoni Wiwulski’ye yaptırılmıştır. II. Dünya Savaşında Nazilerin zulmüne uğramaktan kurtulamayan anıtın 1976 yılında kopyası yapılmıştır.

Krakow Florian Kilisesi

Matejko Meydanının kuzey tarafında yer alan Krakow Florian Kilisesinin (Kościół św. Floriana w Krakowie) yeri şimdi Krakow’un ilçesi olan Orta çağ kenti Kleparz ‘ın merkeziymiş. 1185-1216 yıllarında yapılan kilise birçok yangın atlatmış 1528 yılındaki büyük yangında kilisenin Aziz Florian emanetleri yangından kurtulunca itfaiyecilerin koruyucu azizi kabul edilmiş. Ogün bugündür Aziz Florian heykel ve resimlerde su taşıyan Roma lejyon subayı olarak tasvir edilmiş. Kilise 16. Yüzyıldan itibaren üniversiteye ait olmuş. Taç giyme üniversite senatosu rektörünün krala hoş geldin demesi ile başlarmış. Bazı kral ve kraliçelerin geçici bazılarının da daimi defnedildikleri kilise olarak bilinen Florian Kilisesinde zamanında Papa II. John Paul de papaz olarak görev yapmış.

Jan Matejko Güzel Sanatlar Akademisi

Matejko Meydanını süsleyen diğer yapıtlara gelirsek, Barbakan’dan bakınca hemen soldaki ilk bina  Jan Matejko Güzel Sanatlar Akademisi binasıdır(Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki). Bu bina Polonya’nın en eski sanatsal binasıdır. 1818 yılında kurulan Akademinin başlangıç tarihi 1364 yılında Jagiellonian Üniversitesi Edebiyat Bölümü bünyesinde Resim ve Çizim Okulu olarak başlar. 1873’te bağımsız bir birim olan Akademinin o zaman başında ünlü Polonya tarihsel ressamı Jan Matejko bulunuyormuş. 1979 yılında Akademiye Jan Matejko’nun adı verilmiş. Akademiye girip dolaşabilirsiniz. Yine aynı sıradaki ikinci bina PKP Polonya Demiryolları Ofis Binası, Barbakan’dan bakınca hemen sağdaki bina ise Polonya Ulusal Bankasının (Narodowy Bank Polski) şubesine ev sahipliği yapmaktadır.

Wawel Kraliyet Kalesi ve Kraków Katedrali

228 rakımlı tepede bulunan bu binalar dünyanın en kıymetli yapıları arasında yer almaktadır. Wawel, Polonya Devleti kurulduktan sonra başkent ve dini merkez olmuştur. Wawel Katedrali’nde ilk Polonya Kralı taç giymiştir. Tarihi 1020 yılına dayanır. 17. Yüzyıla kadar burada 37 taç giyme merasimi yapılmıştır. Burada Polonya’nın ilk Kraliçesi Jadwiga’nın da (1374-1399) mezarı vardır (Diğer adı Hedwig). 1386’da Litvanya Grandükü II. Wladyslav Jagiello’nun Polonya Kraliçesi Jadwiga ile evlenmesiyle birlik gerçekleşti. Bu evlilikle Polonya toprakları dört kez büyüdü ve doğu ticaret yolu açılmış oldu. Jadwiga, Yıldırım Bayezid zamanında yaşamıştır. Yıldırım’a tabi olan Eflak kralı 1. Vladislav’ın kabulüyle Macaristan üzerinde de hakimiyet kazanmıştır.

Oscar Schindler’in Fabrikası

Oscar 2. Dünya savaşı esnasında 1100 Yahudiyi işe alarak ölümden kurtarmıştır. Yahudiler dişlerindeki altınları eriterek ona bir yüzük yapmıştır. Oscar Schindler’in hayatını anlatan film (Schindler’s List) 7 Oscar ödülü kazanmıştır. Müze Yahudi mahallesindedir.

Jagiellonian Üniversitesi

Avrupa’daki en eski üniversitelerden biridir. Papa Jan Paul de burada filoloji tahsili almıştır.

Wieliczka Tuz Madeni

Wieliczka Tuz Madeni, Kraków kenti yakınlarında bulunan bir tuz madenidir. Wieliczka Tuz Madeninin en önemli özelliği dünyanın en eski tuz madenlerinden biri olmasıdır. Bazı Lehistan Krallarının evlilikleri burada gerçekleşmiştir. O kadar ki maden tarih öncesi çağlardan beri kullanılmıştır.  Maden 1996 yılında düşük tuz fiyatları ve madendeki bir çökme nedeni ile kapatılmıştır. Madenin derinliği 327 metre, içindeki tünellerin uzunluğu 300 km civarındır. Ancak ziyaretçilerin gezebildiği yol 3,5 km uzunluğundadır. Gruplar rehber eşliğinde gezer (yaklaşık 20 kişilik grup) ve rehber size çeşitli dillerde buranın tanıtımını yapmaktadır. Bu bölgede insanların ve mitolojik karakterlerin heykelleri yer alır. Heykellerin bir kısmı ve şamdanlar tuzdan yapılmıştır. Şamdanlarda kullanılan tuz cam gibi görünecek şekilde oyulmuştur. Ziyaretçi yolunun sonunda ise bir katedral yer alır. Ayrıca madende bir yeraltı gölü vardır bu gölden su çekmek ve girmek yasaktır. Gölün suyunun cilde çok iyi geldiği belirtilmektedir. Mağaraların sonunda, yukarıya çıkmadan önce hediyelik eşya satışı yapan yerler ve bir lokanta bulunur.